Cách Phòng Cháy Chữa Cháy Tại Nhà: Đơn Giản Nhưng Ít Ai Biết!

Theo thống kê, hàng năm có hàng nghìn vụ cháy xảy ra do các nguyên nhân như chập điện, rò rỉ khí gas, sơ suất trong sinh hoạt… Tuy nhiên, thực tế cho thấy nhiều gia đình vẫn chưa có ý thức đầy đủ về việc phòng cháy hoặc chưa biết đến những biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả để giảm nguy cơ hỏa hoạn.

Bài viết này sẽ cung cấp những cách phòng cháy chữa cháy tại nhà hiệu quả mà ai cũng có thể áp dụng, giúp bạn bảo vệ bản thân và gia đình khỏi những tai nạn đáng tiếc.

1. Cách Phòng Cháy Chữa Cháy Đơn Giản Tại Nhà

1.1. Kiểm Tra Và Bảo Trì Hệ Thống Điện

Nguy cơ

• Chập mạch do dây điện cũ, bị hỏng hoặc lắp đặt không đúng kỹ thuật, có thể gây ra cháy nổ nguy hiểm.
• Quá tải do sử dụng quá nhiều thiết bị điện cùng lúc làm tăng nguy cơ phát sinh tia lửa điện và dẫn đến hỏa hoạn.
• Dùng dây điện, ổ cắm, thiết bị kém chất lượng, không đạt tiêu chuẩn an toàn, dễ bị chập cháy.

• Không kiểm tra hệ thống điện định kỳ, khiến các nguy cơ tiềm ẩn không được phát hiện kịp thời.

Cách phòng tránh

• Thực hiện kiểm tra hệ thống điện định kỳ ít nhất 6 tháng/lần, đặc biệt là các thiết bị có công suất lớn như điều hòa, tủ lạnh, lò vi sóng… để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy.

• Lắp đặt aptomat (cầu dao tự động) để bảo vệ khi có sự cố quá tải hoặc rò điện, giúp ngăn chặn nguy cơ cháy nổ.

• Không cắm nhiều thiết bị điện vào cùng một ổ cắm để tránh quá tải dây dẫn, giảm nguy cơ phát nhiệt và cháy điện.

• Sử dụng thiết bị điện có chứng nhận an toàn, đạt tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy, tránh mua hàng trôi nổi, kém chất lượng.

• Khi thấy dấu hiệu như dây điện nóng bất thường, ổ cắm phát tia lửa, có mùi khét hoặc đèn nhấp nháy bất thường, cần ngắt nguồn điện ngay lập tức và kiểm tra để khắc phục kịp thời.

1.2. Kiểm Soát Nguồn Nhiệt Và Thiết Bị Sinh Lửa

Nguy cơ

• Bếp gas, bếp điện, lò sưởi, bàn ủi, máy sấy tóc, nến thơm… có thể trở thành nguồn gây cháy.
• Lơ là khi nấu ăn, để dầu mỡ bốc cháy hoặc để bếp hoạt động mà không giám sát.
• Đặt vật dễ cháy gần nguồn nhiệt.

Cách phòng tránh

• Tắt bếp và rút phích cắm thiết bị điện khi không sử dụng để tránh những nguy cơ từ nguồn nhiệt không kiểm soát. Điều này đặc biệt quan trọng với các thiết bị sinh nhiệt như bàn ủi, máy sấy tóc, hoặc bếp gas.
• Không để vật liệu dễ cháy gần bếp hoặc các thiết bị điện, tránh đặt các vật dụng như khăn, giấy hoặc đồ vật có thể dễ dàng bắt lửa vào gần các nguồn nhiệt.
• Lắp đặt cảm biến báo rò rỉ gas để phát hiện kịp thời các sự cố có thể xảy ra, ngăn ngừa nguy cơ cháy nổ do rò rỉ khí gas.
• Khi sử dụng nến thơm hay lò sưởi, hãy chắc chắn rằng chúng được đặt trên bề mặt an toàn và cách xa các vật liệu dễ cháy. Luôn luôn giám sát khi thiết bị này đang hoạt động để phòng tránh những tình huống nguy hiểm có thể xảy ra.

1.3. Lưu Trữ Vật Liệu Dễ Cháy Đúng Cách

Nguy cơ

Việc bảo quản không đúng cách các chất dễ cháy như cồn, xăng, dầu hỏa, và bình gas mini có thể dẫn đến những tai nạn nguy hiểm, làm tăng nguy cơ cháy nổ trong gia đình. Các chất này khi tiếp xúc với nguồn nhiệt hoặc bị tác động mạnh có thể gây ra hỏa hoạn nghiêm trọng. Ngoài ra, việc tích trữ quá nhiều giấy, quần áo cũ, rác dễ cháy trong nhà cũng tạo ra môi trường thuận lợi cho việc cháy lan, dễ gây thiệt hại lớn nếu không được xử lý đúng cách.

Cách phòng tránh

• Bảo quản hóa chất dễ cháy như cồn, xăng, dầu hỏa, và bình gas mini trong các hộp kín, có nắp đậy chắc chắn, và để ở những khu vực thoáng mát, khô ráo, cách xa các nguồn nhiệt hoặc lửa. Các hóa chất này cần được giữ ở nơi riêng biệt và có hệ thống an toàn để tránh tình trạng rò rỉ hoặc cháy nổ.
• Không tích trữ quá nhiều vật liệu dễ cháy như giấy, vải vụn, quần áo cũ, rác trong nhà, đặc biệt là trong các khu vực gần nguồn nhiệt như bếp hoặc lò sưởi. Việc giữ không gian sống sạch sẽ và thoáng đãng sẽ giúp giảm thiểu nguy cơ cháy nổ.
• Dọn dẹp nhà cửa thường xuyên, loại bỏ những vật liệu dễ cháy không cần thiết, và đảm bảo không có những đống rác hoặc giấy vụn có thể gây cháy. Một môi trường sống sạch sẽ không chỉ giúp tránh hỏa hoạn mà còn giúp duy trì an toàn cho các thành viên trong gia đình.

1.4. Trang Bị Thiết Bị Báo Cháy Sớm

Nguy cơ

Một trong những nguy cơ lớn khi xảy ra hỏa hoạn là việc không phát hiện kịp thời đám cháy, đặc biệt là vào ban đêm khi mọi người đang ngủ, hoặc khi nhà vắng người. Trong những trường hợp này, hỏa hoạn có thể gây ra thiệt hại nghiêm trọng và khó kiểm soát nếu không được phát hiện và xử lý ngay lập tức. Chính vì vậy, việc trang bị hệ thống báo cháy sớm là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho gia đình.

Cách phòng tránh

• Lắp đặt cảm biến khói và hệ thống báo cháy tự động để phát hiện sớm khi có đám cháy. Các hệ thống báo cháy này có thể giúp thông báo cho các thành viên trong gia đình khi có nguy cơ cháy, từ đó có thể di chuyển ra ngoài an toàn trước khi tình hình trở nên nghiêm trọng.
• Trang bị bình chữa cháy và bóng chữa cháy mini tại các khu vực dễ xảy ra cháy như bếp, phòng khách và phòng ngủ. Đây là những công cụ hữu ích để xử lý những đám cháy nhỏ trước khi chúng lan rộng, giúp hạn chế thiệt hại và bảo vệ tài sản cũng như tính mạng.
• Thường xuyên kiểm tra và bảo dưỡng các thiết bị báo cháy, đảm bảo các thiết bị luôn trong tình trạng hoạt động tốt. Việc bảo dưỡng định kỳ giúp các thiết bị báo cháy như cảm biến khói, hệ thống báo động, và bình chữa cháy luôn sẵn sàng khi có sự cố xảy ra.

2. Cách Chữa Cháy Khi Xảy Ra Hỏa Hoạn

2.1. Xử Lý Đám Cháy Nhỏ

Khi phát hiện một đám cháy nhỏ, việc hành động ngay lập tức là vô cùng quan trọng để ngăn chặn nó lan rộng và gây thiệt hại. Tùy thuộc vào nguồn gốc của đám cháy, bạn cần phải xử lý theo những cách khác nhau. Dưới đây là các phương pháp cụ thể cho từng loại cháy:

Cháy do điện

Khi phát hiện cháy do sự cố điện, ngắt nguồn điện ngay lập tức là bước đầu tiên cần thực hiện. Điều này sẽ giúp ngừng cung cấp năng lượng cho các thiết bị, tránh tình trạng cháy lan rộng.

• Sử dụng bình chữa cháy CO₂ hoặc cát để dập tắt đám cháy. CO₂ là chất lý tưởng để dập lửa do điện, vì nó không dẫn điện và có khả năng làm giảm nhiệt độ đám cháy nhanh chóng.

• Không sử dụng nước để dập lửa, vì nước có thể dẫn điện, gây nguy hiểm cho người xử lý cháy và làm tăng nguy cơ bị điện giật.

Cháy do gas

Khi cháy xảy ra do rò rỉ gas, tắt ngay van gas là điều cực kỳ quan trọng để ngừng cung cấp gas cho đám cháy.

• Dùng khăn ướt đắp lên lửa để dập tắt. Khăn ướt sẽ giúp cắt nguồn oxy, làm giảm sức cháy và kiểm soát được ngọn lửa.

• Mở cửa để thoát khí gas ra ngoài, tránh việc khí gas tích tụ trong không gian kín, gây nguy cơ nổ. Đảm bảo khu vực bị cháy được thông thoáng và không có sự tích tụ khí gas trong nhà.

Cháy do dầu mỡ trong bếp

Khi dầu mỡ bốc cháy trong bếp, điều quan trọng là không để lửa lan rộng.

• Sử dụng nắp vung hoặc khăn ướt để đậy lên chảo, điều này sẽ cắt nguồn cung cấp oxy, giúp dập tắt đám cháy.

• Không đổ nước vào dầu cháy, vì khi nước tiếp xúc với dầu nóng, nó sẽ tạo ra hiệu ứng phun lửa mạnh mẽ, khiến đám cháy bùng lên và lan rộng nhanh chóng.

2.2. Thoát Hiểm An Toàn

Khi không thể dập tắt đám cháy, thoát hiểm nhanh chóng và an toàn là ưu tiên hàng đầu để bảo vệ tính mạng và giảm thiểu nguy hiểm. Việc giữ bình tĩnh và thực hiện các bước thoát hiểm đúng cách sẽ giúp bạn và những người xung quanh tránh được nguy cơ lớn từ hỏa hoạn.

• Dùng mặt nạ chống khói nếu có sẵn. Mặt nạ chống khói giúp bạn hạn chế hít phải khói độc, một trong những nguyên nhân chính gây ngộ độc trong các vụ cháy. Khói từ đám cháy có thể chứa các chất độc hại, làm suy yếu hệ hô hấp và gây ngạt thở.
• Bò sát mặt đất khi di chuyển. Khói thường bốc lên cao và tỏa ra trên bề mặt, vì vậy bò sát mặt đất sẽ giúp bạn hít được không khí sạch hơn, tránh hít phải khói nóng có thể gây bỏng và ngạt thở.
• Tìm lối thoát hiểm gần nhất, và luôn nhớ rằng không nên sử dụng thang máy trong trường hợp có cháy. Thang máy có thể bị hỏng hoặc gặp sự cố trong đám cháy, khiến bạn bị mắc kẹt. Thay vào đó, hãy sử dụng cầu thang bộ để thoát ra ngoài.
• Dùng thang dây thoát hiểm nếu cần thiết. Trong trường hợp không thể di chuyển qua các lối thoát hiểm thông thường, bạn có thể sử dụng dây thoát hiểm hoặc thang dây để xuống dưới đất một cách an toàn. Đây là các công cụ hữu ích trong việc thoát hiểm từ các tầng cao khi không có lối thoát khác.

2.3. Gọi Cứu Hỏa Ngay

Khi xảy ra cháy, việc gọi cứu hỏa ngay lập tức là vô cùng quan trọng để nhận được sự trợ giúp kịp thời từ các đội cứu hỏa chuyên nghiệp. Một cuộc gọi nhanh chóng sẽ giúp cứu được tính mạng và tài sản, đồng thời giảm thiểu thiệt hại do hỏa hoạn.

• Gọi 114 ngay khi xảy ra cháy: Số điện thoại 114 là đường dây cứu hỏa quốc gia, và khi gọi vào, bạn sẽ được kết nối với đội cứu hỏa để họ có thể phản ứng nhanh chóng. Khi gọi, hãy nói rõ và rõ ràng để nhân viên cứu hỏa có thể xử lý tình huống hiệu quả nhất.

• Cung cấp vị trí chính xác: Việc cung cấp thông tin chính xác về địa chỉ và vị trí cháy sẽ giúp đội cứu hỏa đến ngay lập tức mà không bị mất thời gian tìm kiếm. Bạn cần cho họ biết khu vực cụ thể xảy ra cháy, tòa nhà hoặc phòng nào đang bị cháy, và nếu có thể, mô tả tình trạng cháy (cháy lớn hay nhỏ, có người bị kẹt hay không, v.v.).
• Nếu có thể, hướng dẫn người trong nhà thoát ra ngoài an toàn trước khi rời đi: Nếu tình huống cho phép, hãy hướng dẫn những người trong nhà thoát ra ngoài một cách an toàn trước khi rời đi để gọi cứu hỏa. Hãy chắc chắn rằng mọi người đã ra ngoài an toàn và không có ai còn mắc kẹt trong đám cháy trước khi bạn rời khỏi để gọi cứu hỏa. Nếu có người bị thương hoặc gặp khó khăn trong việc thoát hiểm, hãy thông báo rõ ràng để đội cứu hỏa biết và có biện pháp ứng cứu kịp thời.

Hỏa hoạn có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhưng nếu mỗi gia đình có ý thức phòng cháy chữa cháy đúng cách, chúng ta có thể giảm thiểu đáng kể nguy cơ xảy ra thảm kịch. Hãy kiểm tra ngay nhà mình xem đã trang bị đủ thiết bị an toàn chưa, đồng thời nhắc nhở mọi thành viên trong gia đình về các biện pháp phòng cháy chữa cháy.

Một chút cẩn thận hôm nay có thể cứu mạng bạn và những người thân yêu vào ngày mai! Hãy hành động ngay để đảm bảo an toàn cho bản thân và gia đình bạn! 🚒🔥