Table of Contents

Nên dùng bình bột hay bình CO2?

Trong công tác phòng cháy chữa cháy (PCCC), câu hỏi thường gặp nhất của khách hàng là: “Nên chọn bình chữa cháy bột hay bình CO2?”. Cả hai loại bình này đều phổ biến và có mặt ở hầu hết các công trình, văn phòng, nhà ở, thậm chí xe ô tô. Tuy nhiên, mỗi loại lại có ưu điểm, hạn chế và tình huống sử dụng phù hợp khác nhau.

Trong bài viết này, Safe365 sẽ phân tích chi tiết, so sánh bình chữa cháy bột và bình CO2, từ đặc tính kỹ thuật, hiệu quả dập lửa đến chi phí và tính an toàn, giúp bạn chọn đúng loại bình cho nhu cầu thực tế.

So sánh chi tiết đặc tính kỹ thuật

Để hiểu rõ sự khác biệt giữa bình chữa cháy bột và bình CO2, hãy xem bảng so sánh dưới đây:

Tiêu chí	Bình chữa cháy bột	Bình chữa cháy CO2
Chất chữa cháy	Sử dụng bột khô chuyên dụng như NaHCO₃, NH₄H₂PO₄… Khi phun ra, bột bao phủ toàn bộ ngọn lửa, cách ly hoàn toàn nhiên liệu với oxy trong không khí.	Dùng khí CO₂ lỏng nén trong bình ở áp suất cao. Khi xịt ra, CO₂ chuyển thành tuyết lạnh, nhanh chóng làm giảm nhiệt độ vùng cháy và đẩy oxy ra khỏi khu vực lửa bùng phát.
Cơ chế dập lửa	Hoạt động dựa trên nguyên lý ngăn chặn phản ứng cháy. Bột phủ kín lên bề mặt đám cháy, làm ngưng sự tiếp xúc giữa oxy – nhiệt – nhiên liệu.	Hoạt động nhờ hiệu ứng làm lạnh và thay thế oxy. Khi phun, CO₂ hóa hơi làm lạnh tức thì, đồng thời chiếm chỗ oxy khiến lửa không thể duy trì.
Hiệu quả	– Dập được nhiều loại đám cháy: gỗ, giấy, vải (loại A); xăng, dầu, gas (loại B, C). – Đa dụng trong nhiều môi trường khác nhau.	– Rất hiệu quả với cháy điện, thiết bị văn phòng, tủ điện, phòng server. – Dập tốt cháy chất lỏng dễ cháy như xăng, cồn, hóa chất.
Dấu vết sau khi phun	Để lại lớp bột trắng dày, bám trên bề mặt. Khó vệ sinh, có thể gây hư hỏng cho thiết bị điện tử, máy móc tinh vi.	Không để lại bất kỳ cặn nào. Được coi là “sạch” vì sau khi xịt, khí CO₂ bay hơi hoàn toàn.
Khối lượng phổ biến	Có nhiều dung tích nhỏ – vừa – lớn: 1kg, 2kg (thường cho gia đình, xe ô tô); 4kg, 8kg (thường cho văn phòng, nhà xưởng).	Các loại thường gặp: 2kg, 3kg (gia đình, văn phòng nhỏ); 5kg (phòng máy tính, cửa hàng); 24kg (xưởng, nhà máy lớn).
Giá thành	Giá thấp hơn, dao động từ 200.000 – 700.000 VNĐ tùy dung tích. Phù hợp khi cần trang bị số lượng lớn với chi phí hợp lý.	Giá cao hơn, thường từ 400.000 – 1.200.000 VNĐ. Đắt hơn nhưng an toàn cho thiết bị điện tử, phù hợp văn phòng.
Bảo quản	– Bền, chịu được môi trường nóng ẩm tốt hơn. – Không yêu cầu điều kiện bảo quản quá nghiêm ngặt.	– Cần đặt nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp. – Nếu để ở nhiệt độ >50°C có nguy cơ nổ van xả.
Nguy cơ an toàn	– Không gây ngạt khi sử dụng. – Tuy nhiên bột có thể gây khó thở nếu hít phải nhiều.	– Có nguy cơ gây ngạt thở khi dùng trong phòng kín, thiếu thông gió. – Loa phun CO₂ rất lạnh, có thể gây bỏng lạnh nếu cầm trực tiếp.

👉 Tham khảo chi tiết thêm bình chữa cháy bột ABC

Tình huống sử dụng phù hợp

Theo Cục Cảnh sát PCCC – Bộ Công an, việc trang bị bình chữa cháy là bắt buộc tại nhiều công trình

Bình chữa cháy bột

Không gian khuyến nghị:
- Nhà ở riêng lẻ, chung cư mini, cửa hàng tạp hóa.
- Nhà kho chứa hàng hóa, xưởng sản xuất nhỏ.
- Khu vực bãi giữ xe, gara ô tô.
Điểm cần lưu ý:
Bình bột không lý tưởng cho các không gian chứa nhiều thiết bị điện tử như phòng máy tính, server, tủ điện… vì sau khi phun sẽ để lại lớp bột dày, khó vệ sinh, thậm chí gây hỏng hóc linh kiện.

Bình chữa cháy CO₂

Không gian khuyến nghị:
- Văn phòng làm việc, phòng máy chủ, tiệm internet.
- Nhà hàng, quán bar có nhiều thiết bị điện tử.
- Gara ô tô, khu vực sửa chữa xe máy.
Điểm cần lưu ý:
- Không nên sử dụng trong không gian kín, thiếu thông gió (ví dụ: phòng nhỏ, nhà vệ sinh, hầm xe) vì CO₂ có thể gây ngạt thở.
- Khi dùng, không cầm tay trực tiếp vào loa phun vì nhiệt độ CO₂ phun ra có thể xuống tới -70°C, dễ gây bỏng lạnh.

Ưu điểm và nhược điểm của bình chữa cháy bột

Ưu điểm

Giá thành rẻ, phổ biến
- Bình bột là loại bình chữa cháy có giá thành thấp nhất trên thị trường hiện nay.
- Với mức giá chỉ từ 200.000 – 700.000 VNĐ/bình, phù hợp cho cả hộ gia đình và doanh nghiệp nhỏ.
- Được sản xuất rộng rãi, có thể dễ dàng tìm mua ở bất kỳ cửa hàng PCCC nào.
Dập được nhiều loại đám cháy khác nhau
- Có thể xử lý cả đám cháy loại A, loại B, và loại C.
- Chính vì đa năng, bình bột thường được gọi là bình chữa cháy ABC.
- Đây là lý do hầu hết các công trình, nhà xưởng, khu dân cư đều trang bị loại bình này.
Dễ mua, dễ sử dụng, bền bỉ
- Thiết kế đơn giản, ai cũng có thể thao tác nhanh chóng chỉ với vài bước: rút chốt – hướng loa – bóp cò.
- Bình bột có khả năng chịu nhiệt, chịu áp suất tốt, ít bị ảnh hưởng bởi thời tiết nóng ẩm.
- Bảo quản dễ dàng, tuổi thọ dài, ít hỏng hóc vặt.

Nhược điểm

Để lại nhiều bụi bột khó vệ sinh
- Khi phun, bột phủ trắng toàn bộ khu vực cháy.
- Sau khi dập lửa xong, cần tốn nhiều thời gian và công sức để dọn dẹp.
- Với những khu vực sang trọng (văn phòng cao cấp, showroom, nhà hàng), việc bột phủ trắng có thể gây bất tiện lớn.
Gây hư hỏng cho thiết bị điện tử
- Bột có tính hút ẩm và ăn mòn nhẹ. Nếu rơi vào bo mạch, máy tính, tủ điện… có thể gây chập mạch hoặc hỏng hóc.
- Vì vậy, bình bột không được khuyến nghị cho phòng máy chủ, phòng điều khiển, nơi có nhiều thiết bị tinh vi.
Khi phun bột, tầm nhìn bị hạn chế
- Lượng bột xịt ra rất lớn, tạo nên một “làn sương trắng dày đặc”, khiến người xung quanh khó quan sát tình hình.
- Trong môi trường kín, việc tầm nhìn bị che khuất có thể làm chậm quá trình thoát hiểm.
- Đây là yếu tố mà nhiều người dùng thường không để ý nhưng lại quan trọng khi xảy ra sự cố thực tế.

Ưu điểm và nhược điểm của bình chữa cháy CO2

Ưu điểm

Không để lại cặn, sạch sẽ
- Khi phun, khí CO₂ hóa hơi hoàn toàn và bay vào không khí, không để lại bất kỳ dấu vết nào.
- Đây là điểm vượt trội so với bình bột vì sau khi dập lửa không cần tốn công vệ sinh.
- Đặc biệt thích hợp cho những không gian sang trọng như văn phòng, showroom, trung tâm thương mại.
Phù hợp cho cháy điện, máy móc, văn phòng
- Bình CO₂ là “ứng cử viên số 1” cho đám cháy điện và các thiết bị điện tử tinh vi như: máy tính, tủ điện, server, máy móc văn phòng.
- Do không để lại bột hay chất rắn nên không gây hư hỏng linh kiện, không chập mạch.
- Đây là lý do hầu hết các công ty công nghệ, ngân hàng, trung tâm dữ liệu đều bắt buộc phải trang bị loại bình này.
Hiệu quả nhanh với đám cháy chất lỏng
- Với các loại cháy do xăng dầu, cồn, dung môi, khí CO₂ vừa làm lạnh cực nhanh, vừa đẩy oxy ra khỏi vùng cháy.
- Ngọn lửa sẽ tắt gần như ngay lập tức, hạn chế tối đa khả năng bùng phát trở lại.
- Chính vì vậy, bình CO₂ rất được ưa chuộng tại gara ô tô, xưởng sửa chữa xe máy, nhà hàng, quán bar – nơi nguy cơ cháy chất lỏng cao.

Nhược điểm

Giá thành cao hơn bình bột
- Bình CO₂ thường có giá từ 400.000 – 1.200.000 VNĐ, đắt gấp đôi so với bình bột cùng dung tích.
- Nếu cần trang bị số lượng lớn cho chung cư, nhà xưởng thì chi phí sẽ cao hơn đáng kể.
Bình nặng, khó di chuyển với loại lớn
- Các bình CO₂ dung tích lớn (10kg, 24kg) thường khá nặng, khó mang vác và di chuyển nhanh.
- Trong trường hợp khẩn cấp, người già hoặc phụ nữ có thể gặp khó khăn khi thao tác.
Có nguy cơ gây ngạt trong phòng kín
- Khi phun ra, CO₂ chiếm chỗ oxy trong không khí. Nếu dùng trong không gian nhỏ, thiếu thông gió, người sử dụng có thể bị chóng mặt, khó thở, thậm chí ngạt nếu tiếp xúc lâu.
- Đây là nhược điểm lớn nhất của bình CO₂, vì vậy không nên dùng ở phòng ngủ, phòng kín hoặc hầm xe mà không có lối thoát khí.

An toàn khi sử dụng bình chữa cháy bột và bình CO2

Khi sử dụng bình chữa cháy bột

Chú ý hướng gió khi phun
- Khi xịt bột, luồng bột trắng sẽ phun mạnh ra ngoài và nhanh chóng lan tỏa trong không khí.
- Nếu đứng ngược gió, người sử dụng có thể bị hít phải bụi bột, gây ho, khó thở hoặc cay mắt.
- Do đó, luôn đứng xuôi theo chiều gió và hướng loa phun vào gốc lửa để đạt hiệu quả dập cháy tốt nhất.
Không phun trực tiếp vào mặt người khác
- Lượng bột lớn có thể gây ngạt tạm thời nếu ai đó hít phải nhiều trong không gian hẹp.
- Vì vậy, chỉ tập trung xịt thẳng vào đám cháy, tránh hướng vào người xung quanh.
Xử lý sau khi dùng
- Sau khi dập cháy, cần mở cửa sổ, quạt gió để tản bớt bụi còn sót lại.
- Người dọn dẹp nên đeo khẩu trang, găng tay để tránh hít phải bụi và hạn chế tiếp xúc trực tiếp.

Khi sử dụng bình chữa cháy CO₂

Tránh tiếp xúc trực tiếp với loa phun
- Khí CO₂ khi thoát ra có nhiệt độ rất thấp (khoảng -70°C), làm loa phun kim loại trở nên cực lạnh.
- Nếu vô tình cầm vào loa phun, da có thể bị bỏng lạnh, dính chặt vào kim loại.
- Do đó, luôn cầm bình đúng tư thế: tay giữ ở thân và cò bóp, tuyệt đối không chạm vào loa phun.
Cẩn trọng khi dùng trong không gian kín
- CO₂ hoạt động bằng cách chiếm chỗ oxy trong không khí.
- Nếu sử dụng quá lâu trong phòng nhỏ, hầm xe hoặc khu vực kín gió, nồng độ oxy sẽ giảm mạnh, dễ gây chóng mặt, khó thở, thậm chí ngạt thở cho người sử dụng và người xung quanh.
- Vì vậy, chỉ dùng CO₂ trong không gian kín khi thật sự cần thiết, và sau khi dập cháy xong phải mở cửa, thông gió ngay lập tức.
Không dùng CO₂ gần nguồn nhiệt cao
- Bình CO₂ được nén áp suất lớn. Nếu đặt hoặc sử dụng gần nguồn nhiệt trên 50°C, áp suất trong bình có thể tăng cao, gây nguy hiểm.
- Luôn bảo quản bình ở nơi thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.

Checklist 5 bước chọn bình chữa cháy đúng nhu cầu

Xác định loại nguy cơ cháy (điện, xăng dầu, rác thải).
Chọn dung tích bình phù hợp diện tích.
Ưu tiên thương hiệu có kiểm định PCCC.
So sánh giá thành và chi phí bảo trì.
Mua từ nhà cung cấp uy tín.

Kết luận

Như vậy, việc lựa chọn bình chữa cháy bột và bình CO2 phụ thuộc vào mục đích sử dụng và môi trường thực tế. Bình bột đa năng, chi phí thấp, trong khi bình CO2 an toàn cho thiết bị điện tử. Giải pháp tối ưu nhất là trang bị cả hai loại để đảm bảo phòng cháy chữa cháy toàn diện.

👉 Nếu bạn đang tìm mua bình chữa cháy chính hãng, có tem kiểm định, hãy liên hệ ngay với Safe365 để được tư vấn chi tiết và báo giá tốt nhất.