Tủ Báo Cháy 2025: Cập Nhật Tiêu Chuẩn & Quy Định Quan Trọng Mới Nhất

Tủ báo cháy là thiết bị trung tâm trong hệ thống phòng cháy chữa cháy, giúp phát hiện và cảnh báo sự cố kịp thời. Bước sang năm 2025, nhiều tiêu chuẩn và quy định kỹ thuật liên quan đến tủ báo cháy đã được cập nhật, ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thiết kế, lắp đặt và nghiệm thu công trình.

Bài viết này sẽ giúp bạn nắm rõ các điểm thay đổi quan trọng, tránh sai sót khi triển khai và đảm bảo tuân thủ đúng quy định PCCC mới nhất, dù bạn là chủ đầu tư, nhà thầu, hay chủ doanh nghiệp.

1. Những thay đổi mới trong năm 2025 liên quan đến Tủ Báo Cháy

Trong năm 2025, một số tiêu chuẩn kỹ thuật và quy định pháp lý về hệ thống báo cháy – đặc biệt là tủ báo cháy – đã được cập nhật và bổ sung. Những thay đổi này ảnh hưởng trực tiếp đến quá trình thiết kế, lắp đặt, nghiệm thu và vận hành hệ thống PCCC tại các công trình dân dụng và công nghiệp. Dưới đây là những điểm mới nổi bật mà bạn cần lưu ý:

1.1 Cập nhật tiêu chuẩn kỹ thuật mới: TCVN 5738:2024 và QCVN 06:2024/BXD

• Bộ tiêu chuẩn TCVN 5738 – quy định về hệ thống báo cháy tự động – đã được cập nhật vào năm 2024, với các yêu cầu mới về:

  • • Cấu tạo và chức năng của tủ báo cháy.

    • Phân loại vùng giám sát (zone) rõ ràng hơn.

    • Phương pháp kiểm tra và đánh giá chất lượng thiết bị.

• Nếu QCVN 06:2024/BXD (Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn PCCC cho nhà và công trình) được ban hành, sẽ có những ràng buộc bắt buộc về lắp đặt và sử dụng đúng chuẩn tủ báo cháy theo loại công trình.

1.2 Bổ sung yêu cầu kỹ thuật riêng cho tủ báo cháy thường & địa chỉ

• Tủ báo cháy thường (conventional):

  • Phải có phân vùng rõ ràng theo zone.

  • Có chức năng tự kiểm tra lỗi hệ thống và báo sự cố nguồn, lỗi đầu dò.

• Tủ báo cháy địa chỉ (addressable):

  • Phải hiển thị địa chỉ cụ thể của thiết bị phát tín hiệu (tên phòng, khu vực).

  • Yêu cầu hỗ trợ lập trình vùng linh hoạt, lưu log sự kiện, và kết nối máy tính/thiết bị ngoại vi.

  • Phải có giao diện người dùng thân thiện, dễ thao tác cho cả nhân viên kỹ thuật và người không chuyên.

📌 Tác động: Các công trình có quy mô lớn hoặc nhiều tầng bắt buộc sử dụng tủ địa chỉ, không còn được dùng tủ thường như trước.

1.3 Yêu cầu cao hơn về khả năng mở rộng, tương thích và chống nhiễu

• Tủ báo cháy mới phải đảm bảo:

  • Khả năng mở rộng vùng (zone) hoặc đầu báo mà không ảnh hưởng đến hoạt động chung.

  • Tương thích đa hãng: có thể kết nối với nhiều loại đầu báo cháy, module điều khiển, chuông – còi báo cháy (tránh độc quyền thiết bị).

  • Chống nhiễu tín hiệu tốt hơn, đặc biệt với công trình gần trạm biến áp, nhà máy điện, hoặc có nhiều thiết bị điện công suất lớn.

📌 Tác động: Tủ giá rẻ, không rõ nguồn gốc hoặc sử dụng công nghệ cũ dễ bị loại khỏi danh mục được chấp nhận.

1.4 Thay đổi quy định về lắp đặt: vị trí, chiều cao, nhãn mác & cảnh báo

• Vị trí đặt tủ phải:

  • Ở nơi dễ quan sát, thuận tiện thao tác và thoát nạn.

  • Tránh khu vực có độ ẩm cao, nhiệt độ lớn hoặc rung động mạnh.

• Chiều cao lắp đặt trung bình của bảng điều khiển: từ 1.2m đến 1.5m tính từ mặt đất.

• Tủ phải có:

  • Ký hiệu rõ ràng vùng giám sát.

  • Nhãn mác tiếng Việt, thể hiện thông tin kỹ thuật cơ bản, nguồn gốc xuất xứ, ngày sản xuất.

  • Biểu tượng cảnh báo điện, cháy nổ đúng quy chuẩn.

📌 Tác động: Việc lắp sai vị trí hoặc thiếu nhãn đúng chuẩn có thể bị đánh trượt trong đợt kiểm tra của Cảnh sát PCCC.

1.5 Bắt buộc kiểm định hoặc chứng nhận hợp quy trước khi đưa vào sử dụng

• Mọi tủ báo cháy (cả hàng trong nước và nhập khẩu) đều phải có:

  • Chứng nhận hợp quy (CR) theo quy định của Bộ Công an hoặc Bộ Xây dựng.

  • Kết quả kiểm định thiết bị PCCC do đơn vị có thẩm quyền cấp (ví dụ: Trung tâm Kiểm định thiết bị PCCC).

• Các công trình mới phải cung cấp hồ sơ chứng minh nguồn gốc – hợp chuẩn của tủ khi nộp hồ sơ nghiệm thu.

📌 Tác động: Nếu sử dụng tủ không có chứng nhận hợp quy, hồ sơ nghiệm thu sẽ không được chấp nhận, gây đình trệ tiến độ thi công hoặc đưa vào vận hành.

2. Ai cần quan tâm đến tiêu chuẩn tủ báo cháy mới năm 2025?

Việc cập nhật tiêu chuẩn và quy định về tủ báo cháy trong năm 2025 không chỉ dành riêng cho cơ quan quản lý nhà nước hay lực lượng PCCC. Trên thực tế, nhiều đối tượng liên quan trực tiếp đến công trình, hệ thống điện – PCCC hoặc vận hành tòa nhà đều cần đặc biệt quan tâm để đảm bảo tuân thủ pháp lý, an toàn vận hành và tránh rủi ro tài chính.

2.1 Chủ đầu tư / Ban quản lý tòa nhà

Đây là nhóm chịu trách nhiệm chính cho việc nghiệm thu và vận hành hệ thống PCCC tại công trình chung cư, văn phòng, trung tâm thương mại…

• Tiêu chuẩn mới ảnh hưởng trực tiếp đến:

  • Quy trình lựa chọn thiết bị.

  • Lập hồ sơ thiết kế kỹ thuật.

  • Nghiệm thu và cấp phép vận hành công trình.

• Nếu không cập nhật kịp, rất dễ:

  • Bị trả hồ sơ, trì hoãn nghiệm thu.

  • Bị yêu cầu tháo dỡ, thay thế hệ thống không đạt chuẩn.

✅ Lý do phải quan tâm: Đảm bảo tòa nhà được đưa vào sử dụng đúng tiến độ và không bị thanh tra xử phạt sau này.

2.2 Đơn vị thi công / thiết kế hệ thống PCCC

• Đây là lực lượng trực tiếp triển khai thiết kế, lắp đặt và thi công hệ thống báo cháy.

• Các tiêu chuẩn mới quy định rõ:

  • Loại tủ báo cháy phù hợp với từng loại công trình.

  • Cách bố trí, đi dây, đấu nối, và tích hợp hệ thống thiết bị đầu – cuối.

• Việc áp dụng sai tiêu chuẩn có thể dẫn đến:

  • Công trình không được nghiệm thu.

  • Trách nhiệm pháp lý với chủ đầu tư hoặc cơ quan chức năng.

✅ Lý do phải quan tâm: Bảo vệ uy tín nghề nghiệp và đảm bảo hồ sơ kỹ thuật không bị bác bỏ.

2.3 Chủ doanh nghiệp / Cơ sở sản xuất – kinh doanh

• Doanh nghiệp, nhà máy, siêu thị, kho hàng… là những nơi có nguy cơ cháy cao và bắt buộc phải trang bị hệ thống báo cháy đạt chuẩn.

• Tiêu chuẩn mới yêu cầu:

  • Thiết bị phải có chứng nhận hợp quy.

  • Tủ báo cháy phải tương thích với đầu báo trong khu vực rộng lớn, nhiều tầng – nhiều khu vực.

• Nếu không tuân thủ:

  • Có thể bị đình chỉ hoạt động, rút giấy phép kinh doanh.

  • Không được bồi thường bảo hiểm nếu xảy ra sự cố.

✅ Lý do phải quan tâm: Tránh tổn thất lớn về tài sản và pháp lý do vi phạm quy định an toàn cháy nổ.

2.4 Đơn vị phân phối / đại lý thiết bị PCCC

• Là người trực tiếp tư vấn, cung cấp thiết bị cho các công trình, nên cần hiểu rõ:

  • Sản phẩm nào còn được phép sử dụng.

  • Sản phẩm nào không đạt chuẩn mới, cần ngừng phân phối.

• Nếu tư vấn sai, có thể:

  • Làm mất uy tín với khách hàng.

  • Gây thiệt hại khi bị trả hàng, khiếu nại, hoặc liên đới trách nhiệm nếu công trình bị bác nghiệm thu.

✅ Lý do phải quan tâm: Nắm bắt xu hướng tiêu chuẩn để tư vấn đúng, bán đúng, gia tăng doanh số và uy tín thương hiệu.

3. Những rủi ro nếu không tuân thủ quy định mới

Việc bỏ qua hoặc không kịp thời cập nhật các tiêu chuẩn, quy định mới về tủ báo cháy trong năm 2025 có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng, không chỉ về mặt pháp lý mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ công trình, tài chính, uy tín và sự an toàn của con người. Dưới đây là các rủi ro chính bạn cần đặc biệt lưu ý:

3.1 Không được nghiệm thu PCCC – Công trình không thể đưa vào vận hành

• Khi hồ sơ nghiệm thu được nộp lên cơ quan Cảnh sát PCCC, một trong những yêu cầu đầu tiên là thiết bị phải đáp ứng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật hiện hành.

• Nếu sử dụng tủ báo cháy không có chứng nhận hợp quy, sai chuẩn kỹ thuật, hoặc lắp đặt không đúng theo quy định mới:

  • Hồ sơ sẽ bị bác bỏ.

  • Chủ đầu tư buộc phải thay thế, lắp đặt lại, gây thiệt hại lớn về chi phí và thời gian.

📌 Hệ quả: Trì hoãn nghiệm thu → kéo dài thời gian bàn giao công trình → ảnh hưởng tài chính, tiến độ hợp đồng và uy tín với đối tác.

3.2 Bị xử phạt hành chính theo quy định pháp luật

• Theo Nghị định 136/2020/NĐ-CP, hành vi sử dụng thiết bị PCCC không đúng tiêu chuẩn có thể bị xử phạt:

  • Từ 5 triệu đến 50 triệu đồng, tùy mức độ vi phạm.

  • Kèm theo hình phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động, yêu cầu tháo dỡ – thay thế thiết bị sai quy chuẩn.

📌 Lưu ý: Mức phạt có thể tăng nếu vi phạm xảy ra trong khu vực có nguy cơ cháy nổ cao hoặc ảnh hưởng đến nhiều người.

3.3 Không được bảo hiểm chi trả nếu xảy ra cháy nổ

• Hầu hết các hợp đồng bảo hiểm cháy nổ đều quy định rõ: chỉ chi trả khi hệ thống PCCC được lắp đặt và vận hành đúng quy chuẩn kỹ thuật.

• Nếu doanh nghiệp sử dụng tủ báo cháy không đạt chuẩn, không kiểm định, hoặc không có giấy tờ hợp lệ, công ty bảo hiểm có quyền từ chối bồi thường toàn bộ thiệt hại khi xảy ra sự cố.

📌 Hệ quả: Doanh nghiệp hoặc tòa nhà sẽ gánh chịu 100% tổn thất về tài sản, hàng hóa, máy móc, thậm chí là tính mạng.

3.4 Rủi ro cao về an toàn tính mạng & tài sản

• Một tủ báo cháy không đạt chuẩn có thể:

  • Báo giả liên tục, gây hoang mang và làm người dân chủ quan khi có sự cố thật.

  • Không kích hoạt hệ thống cảnh báo đúng lúc, dẫn đến phản ứng chậm trễ khi cháy xảy ra.

  • Không kết nối được với các thiết bị đầu cuối, làm gián đoạn toàn bộ hệ thống báo cháy.

📌 Tác động lớn nhất: Làm tăng nguy cơ mất kiểm soát đám cháy ban đầu, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, đặc biệt trong các công trình đông người như chung cư, trường học, trung tâm thương mại.

4. Cách kiểm tra hệ thống tủ báo cháy hiện tại có đạt chuẩn không

Để tránh những rủi ro về pháp lý và an toàn, các cá nhân, doanh nghiệp và chủ đầu tư cần chủ động rà soát lại hệ thống tủ báo cháy hiện có, nhất là với các công trình đã lắp đặt từ trước năm 2025. Dưới đây là 5 tiêu chí quan trọng để bạn đánh giá xem tủ báo cháy đang sử dụng có còn phù hợp và đạt chuẩn theo quy định mới hay không:

4.1 Kiểm tra nhãn mác và thông tin kỹ thuật trên thiết bị

• Nhãn trên tủ báo cháy cần ghi rõ:

  • Tên thiết bị và mã sản phẩm.

  • Tiêu chuẩn áp dụng (TCVN 5738:2024 hoặc QCVN 06:2024 nếu đã ban hành).

  • Thông tin nhà sản xuất / nhập khẩu, ngày sản xuất, điện áp sử dụng.

  • Biểu tượng cảnh báo và hướng dẫn vận hành cơ bản.

📌 Lưu ý: Thiết bị không rõ nguồn gốc, không có nhãn tiếng Việt, hoặc ghi tiêu chuẩn cũ (trước 2020) thì nhiều khả năng không còn hợp chuẩn theo yêu cầu mới.

4.2 Đánh giá khả năng tương thích và hỗ trợ hệ thống

• Tủ báo cháy cần có khả năng kết nối với các thiết bị đầu cuối như:

  • Đầu báo khói, nhiệt, gas, nút nhấn khẩn, còi báo cháy, đèn báo cháy.

  • Module điều khiển (điều khiển quạt, van, thang máy, hệ thống chữa cháy…).

  • Hệ thống truyền tín hiệu từ xa, kết nối trung tâm điều khiển hoặc BMS.

• Số lượng zone (vùng giám sát) phải phù hợp với quy mô công trình:

  • Nhà ở riêng lẻ, căn hộ: 2–4 zone.

  • Chung cư, tòa nhà: 8–32 zone trở lên.

  • Nhà máy, xưởng lớn: dùng tủ báo cháy địa chỉ có thể giám sát từng thiết bị.

📌 Lưu ý: Nếu tủ hiện tại không hỗ trợ mở rộng, hoặc chỉ hoạt động với thiết bị của một hãng duy nhất thì có thể gây khó khăn khi bảo trì hoặc mở rộng sau này.

4.3 Kiểm tra chứng nhận hợp quy và kiểm định thiết bị

• Theo quy định mới, các tủ báo cháy phải có:

  • Giấy chứng nhận hợp quy (CR) từ tổ chức được Bộ Công an hoặc Bộ Khoa học & Công nghệ chỉ định.

  • Biên bản kiểm định an toàn PCCC từ Trung tâm kiểm định thiết bị PCCC có thẩm quyền.

• Nếu bạn không tìm thấy giấy tờ này trong hồ sơ lắp đặt hoặc mua hàng, có thể:

  • Tủ là hàng nhập khẩu không chính ngạch.

  • Thiết bị không còn được cấp phép lưu hành trong nước.

📌 Lưu ý: Thiết bị không có chứng nhận hợp quy sẽ không được chấp nhận trong hồ sơ nghiệm thu PCCC.

4.4 Đánh giá khả năng hoạt động và kết nối thực tế

• Kiểm tra tình trạng hoạt động của tủ:

  • Có bị báo lỗi giả liên tục?

  • Có nhận tín hiệu đầy đủ từ các đầu báo hay bị mất vùng?

  • Có kích hoạt đúng chuông – còi – đèn khi xảy ra sự cố không?

• Kiểm tra khả năng kết nối mở rộng:

  • Tủ có cổng RS485/RS232, TCP/IP để tích hợp hệ thống không?

  • Có hỗ trợ truyền tín hiệu đến trạm giám sát từ xa, trung tâm điều hành tòa nhà?

📌 Lưu ý: Một số tủ cũ tuy còn hoạt động nhưng không đáp ứng các tiêu chuẩn về tích hợp hệ thống, chống nhiễu, hoặc ghi log sự kiện, sẽ không đạt yêu cầu kiểm tra thực tế.

4.5 Nên mời đơn vị kỹ thuật PCCC đánh giá định kỳ

• Nếu bạn không rành về kỹ thuật, nên liên hệ với đơn vị thi công hoặc tư vấn PCCC uy tín để kiểm tra tổng thể hệ thống báo cháy hiện có.

• Họ sẽ hỗ trợ:

  • Kiểm tra thiết bị.

  • Đối chiếu với tiêu chuẩn mới.

  • Đề xuất phương án sửa chữa, nâng cấp nếu cần.

📌 Lợi ích: Giúp bạn tránh sai sót không đáng có, đồng thời chuẩn bị đầy đủ hồ sơ kỹ thuật nếu sắp có thanh tra hoặc cần nghiệm thu.

5. Gợi ý chọn tủ báo cháy đạt chuẩn 2025

Việc lựa chọn đúng loại tủ báo cháy không chỉ đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả mà còn giúp công trình được nghiệm thu nhanh chóng, tuân thủ đầy đủ quy định pháp luật. Dưới đây là những gợi ý quan trọng khi chọn mua hoặc thay thế tủ báo cháy trong năm 2025:

5.1 Lựa chọn loại tủ phù hợp với quy mô công trình

Tủ báo cháy thường (Conventional)

• Phù hợp với: nhà dân, văn phòng nhỏ, cửa hàng, chung cư mini, nhà trọ.

• Đặc điểm:

  • Mỗi “zone” (vùng giám sát) có thể kết nối nhiều thiết bị đầu báo, nhưng không phân biệt được thiết bị nào đang kích hoạt.

  • Giá thành rẻ, lắp đặt đơn giản, dễ vận hành – phù hợp với công trình ít tầng hoặc diện tích nhỏ.

• Hạn chế: Không xác định chính xác vị trí cháy → phản ứng xử lý có thể chậm.

Tủ báo cháy địa chỉ (Addressable)

• Phù hợp với: chung cư cao tầng, tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, khách sạn, nhà máy, kho hàng.

• Đặc điểm:

  • Mỗi thiết bị (đầu báo, nút nhấn khẩn, module…) có địa chỉ riêng → hệ thống có thể hiển thị chính xác vị trí xảy ra sự cố.

  • Hỗ trợ kết nối linh hoạt, lập trình theo khu vực, tích hợp với hệ thống điều khiển trung tâm (BMS).

  • Cho phép mở rộng dễ dàng khi quy mô công trình thay đổi.

• Hạn chế: Giá thành cao hơn, cần kỹ thuật viên có chuyên môn để lập trình và vận hành.

5.2 Ưu tiên chọn tủ báo cháy đáp ứng đủ hồ sơ pháp lý & kỹ thuật

Dù là tủ thường hay tủ địa chỉ, thiết bị đều phải đạt chuẩn theo quy định năm 2025. Khi chọn mua, hãy kiểm tra kỹ các yếu tố sau:

📄 Giấy tờ chứng minh nguồn gốc & tiêu chuẩn

• CO (Certificate of Origin): Chứng nhận xuất xứ hàng hóa (nếu nhập khẩu).

• CQ (Certificate of Quality): Chứng nhận chất lượng sản phẩm.

• Chứng nhận hợp quy (CR): Bắt buộc theo quy định hiện hành của Bộ Công an hoặc Bộ Xây dựng.

• Kết quả kiểm định thiết bị PCCC (nếu có): Ưu tiên các sản phẩm đã được kiểm định tại Việt Nam.

📌 Lưu ý: Các công trình sẽ không được nghiệm thu nếu sử dụng tủ không có đầy đủ giấy tờ hợp pháp.

5.3 Chọn tủ có khả năng tương thích cao và dễ bảo trì

• Nên ưu tiên các dòng tủ:

  • Tương thích với nhiều hãng đầu báo uy tín như:
    🔹 Horing (Đài Loan)
    🔹 Hochiki (Nhật Bản)
    🔹 Apollo (Anh Quốc)

  • Hỗ trợ kết nối module mở rộng, chuông – còi – đèn cảnh báo, nút nhấn khẩn…

  • Có khả năng nâng cấp phần mềm, hỗ trợ giám sát từ xa nếu cần.

📌 Lợi ích: Dễ thay thế thiết bị khi hỏng hóc, không bị phụ thuộc vào 1 nhà cung cấp duy nhất → giảm rủi ro và tiết kiệm chi phí bảo trì dài hạn.

5.4 Ưu tiên nhà cung cấp có chính sách bảo hành rõ ràng và hỗ trợ kỹ thuật

• Hãy chọn đơn vị:

  • Bảo hành ít nhất 12–24 tháng, có trung tâm bảo hành rõ ràng.

  • Hỗ trợ kỹ thuật sau bán hàng: lập trình, cài đặt hệ thống, kiểm tra tín hiệu, xử lý lỗi.

  • Cung cấp tài liệu kỹ thuật, sơ đồ đấu nối, hướng dẫn sử dụng tiếng Việt.

📌 Gợi ý: Nếu bạn không rành kỹ thuật, nên chọn nhà cung cấp kiêm cả lắp đặt và hỗ trợ nghiệm thu PCCC, giúp tiết kiệm thời gian và công sức.