Tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ

Trong lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, việc tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ là yêu cầu bắt buộc nhằm đảm bảo hệ thống hoạt động hiệu quả, kịp thời cảnh báo khi xảy ra cháy, từ đó bảo vệ tính mạng và tài sản. Theo các quy chuẩn Việt Nam (QCVN) và tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN), hệ thống báo cháy cục bộ cần đáp ứng nhiều tiêu chí về thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ theo QCVN, đồng thời trích dẫn một số điều khoản quan trọng để bạn có thể áp dụng đúng trong thực tế.

Table of Contents

1. Hệ thống báo cháy cục bộ là gì?

Hệ thống báo cháy cục bộ là tập hợp các thiết bị được lắp đặt độc lập tại một khu vực, có chức năng phát hiện cháy và phát tín hiệu báo động tại chỗ (chuông, còi, đèn) mà không phụ thuộc vào hệ thống báo cháy trung tâm. Khác với hệ thống báo cháy địa chỉ hay báo cháy trung tâm, báo cháy cục bộ thường áp dụng cho: Nhà ở riêng lẻ, căn hộ, Văn phòng nhỏ, Cửa hàng, kho hàng diện tích hạn chế, Xưởng sản xuất quy mô nhỏ,…

Ưu điểm của hệ thống này là chi phí thấp, dễ lắp đặt, dễ vận hành, đồng thời vẫn đảm bảo tiêu chuẩn kỹ thuật về phòng cháy chữa cháy (PCCC). Chính vì thế, rất nhiều gia đình và doanh nghiệp quan tâm đến việc lắp đặt hệ thống báo cháy cục bộ theo QCVN – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia để vừa an toàn, vừa hợp pháp.

Việc thiết kế và lắp đặt loại hệ thống này phải tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ được quy định trong QCVN 06:2022/BXD, TCVN 5738:2021 và các tiêu chuẩn liên quan.

2. Các quy chuẩn QCVN & TCVN liên quan đến báo cháy cục bộ Việt Nam áp dụng

Khi nhắc đến tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ, chúng ta cần căn cứ vào những văn bản pháp lý và kỹ thuật sau:

QCVN 06:2022/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
- Khoản 5.2.3.1: Yêu cầu các khu vực có nguy cơ cháy cao phải lắp đặt thiết bị báo cháy phù hợp tiêu chuẩn.
- Khoản 5.3.4: Hệ thống báo cháy phải đảm bảo phát hiện cháy và phát tín hiệu báo động trong vòng không quá 30 giây kể từ khi phát sinh tín hiệu cháy.
TCVN 5738:2021 – Hệ thống báo cháy – Yêu cầu kỹ thuật.
- Điều 6.2: Các thiết bị báo cháy phải hoạt động ổn định trong dải nhiệt độ từ 0°C đến 55°C và độ ẩm tới 95%.
- Điều 6.5: Chuông, còi hoặc đèn báo động phải có cường độ đủ lớn để người trong khu vực nhận biết ngay lập tức.
TCVN 6160:1996 – Yêu cầu về thiết kế, lắp đặt và sử dụng hệ thống báo cháy tự động.
- Điều 4.3: Cảm biến khói và nhiệt phải bố trí đảm bảo che phủ toàn bộ khu vực cần bảo vệ.
- Điều 4.6: Khoảng cách giữa các đầu báo khói không vượt quá 9m và giữa đầu báo nhiệt không vượt quá 7m.
TCVN 7568-14:2015 – Hệ thống báo cháy – Phần 14: Thiết kế, lắp đặt, vận hành và bảo trì.
- Điều 8.2: Hệ thống báo cháy phải được kiểm tra định kỳ ít nhất 1 lần/tháng.
- Điều 8.5: Pin dự phòng của thiết bị báo cháy cục bộ phải đảm bảo thời gian hoạt động tối thiểu 24 giờ ở chế độ chờ và 5 phút ở chế độ báo động.

Việc tuân thủ các quy chuẩn, tiêu chuẩn này không chỉ đảm bảo an toàn khi vận hành mà còn là điều kiện bắt buộc để nghiệm thu công trình PCCC, tránh bị xử phạt hành chính và đảm bảo uy tín cho chủ đầu tư.

3. Tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ theo QCVN

Theo tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ, hệ thống phải đáp ứng các yêu cầu cơ bản sau:

3.1 Đầu báo cháy (khói, nhiệt, lửa)

Đầu báo khói: Nhạy với các đám cháy âm ỉ, có khói nhưng chưa có ngọn lửa. Khoảng cách lắp đặt tối đa 9m, diện tích bảo vệ khoảng 37–45 m²/đầu báo.
Đầu báo nhiệt: Hoạt động khi nhiệt độ tăng vượt ngưỡng (60–70°C) hoặc tăng đột ngột. Thích hợp cho bếp, nhà kho. Diện tích bảo vệ 20–25 m²/đầu báo.
Đầu báo lửa: Sử dụng cảm biến hồng ngoại kép hoặc AI nhận diện hình ảnh ngọn lửa. Phát hiện cực nhanh, thường dùng cho kho xăng dầu, hóa chất.

3.2 Trung tâm báo cháy cục bộ (Gateway)

Có khả năng xử lý tín hiệu từ các đầu báo.
Yêu cầu có nguồn chính và nguồn dự phòng (ắc quy).
Có màn hình hiển thị tình trạng, chức năng test, reset, và cảnh báo sự cố.

3.3 Chuông, đèn, còi báo động

Âm lượng tối thiểu 90 dB, đảm bảo mọi người trong khu vực đều nghe thấy.
Đèn chớp phải đủ sáng để cảnh báo ở hành lang, khu đông người.
Chu kỳ chớp sáng rõ ràng, không gây nhầm lẫn với thiết bị chiếu sáng khác.

3.4 Nút nhấn khẩn cấp

Lắp ở vị trí dễ nhìn, dễ thao tác, gần cửa thoát hiểm hoặc hành lang.
Phải có kính bảo vệ hoặc nắp chống vô tình kích hoạt.

3.5 Yêu cầu về nguồn điện

Hệ thống phải hoạt động được tối thiểu 24h trong chế độ chờ và 5 phút trong chế độ báo động khi mất điện lưới.
Cáp điện phải đạt chuẩn chống cháy, không bị hỏng khi có nhiệt độ cao.

4. Quy định lắp đặt theo QCVN

Khi áp dụng tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ trong thực tế, bạn cần tuân thủ các nguyên tắc sau:

- Khoảng cách lắp đầu báo khói: tối đa 9m giữa 2 đầu báo, cách tường không quá 4,5m.
- Đầu báo nhiệt: diện tích bảo vệ nhỏ hơn nên cần bố trí nhiều hơn trong khu vực bếp hoặc kho.
- Chuông, đèn báo cháy: lắp tại hành lang, cầu thang, khu vực thoát nạn.
- Đi dây hoặc kết nối không dây: nếu có dây thì phải sử dụng cáp chống cháy; với hệ thống không dây cần kiểm tra tần số, pin dự phòng.

5. Công trình nào bắt buộc lắp hệ thống báo cháy cục bộ

Theo QCVN, các công trình sau đây cần lắp đặt hệ thống báo cháy cục bộ:

Nhà dân, căn hộ mini, nhà trọ: nơi tập trung nhiều hộ gia đình.
Văn phòng, cửa hàng nhỏ dưới 300m²: để đảm bảo an toàn cho nhân viên và khách hàng.
Kho bãi, nhà xưởng vừa và nhỏ: đặc biệt nơi chứa vật liệu dễ cháy.
Khách sạn, homestay, trường học, bệnh viện nhỏ: những nơi tập trung đông người.

6. Chi phí lắp đặt hệ thống báo cháy đạt chuẩn QCVN

Chi phí phụ thuộc vào:

Số lượng thiết bị: càng nhiều khu vực giám sát, càng tốn kém.
Loại hệ thống: có dây thường rẻ hơn nhưng thi công phức tạp; không dây linh hoạt hơn nhưng giá cao hơn.
Thương hiệu & chất lượng: thiết bị chính hãng, có kiểm định thường cao hơn nhưng đảm bảo an toàn.

Ví dụ:

Hệ thống báo cháy cục bộ cho căn hộ nhỏ: từ 2–5 triệu đồng.
Hệ thống cho văn phòng, cửa hàng: 5–15 triệu đồng.
Hệ thống cho kho xưởng: có thể từ 20 triệu trở lên tùy diện tích.

7. Lợi ích khi tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật QCVN

Được nghiệm thu PCCC: điều kiện cần để công trình đi vào hoạt động.
Bảo vệ tính mạng & tài sản: cảnh báo cháy sớm, giảm thiểu rủi ro.
Hoạt động ổn định, giảm báo giả: nhờ tiêu chuẩn kỹ thuật nghiêm ngặt.
Tránh bị xử phạt: theo Nghị định 144/2021/NĐ-CP, vi phạm PCCC có thể bị phạt từ 5–50 triệu đồng.

8. Gợi ý lựa chọn thiết bị báo cháy cục bộ đạt chuẩn

Ưu tiên thiết bị có tem kiểm định, CO-CQ, dán tem QR PCCC.
Thương hiệu uy tín: SafeFire, Hochiki, GST, Horing Lih.
Đơn vị cung cấp chuyên nghiệp: có dịch vụ tư vấn, lắp đặt, bảo hành.

Hiểu và áp dụng đúng tiêu chuẩn kỹ thuật báo cháy cục bộ theo QCVN và TCVN là bước bắt buộc để đảm bảo hệ thống báo cháy cục bộ hoạt động hiệu quả, ổn định và lâu dài. Các tiêu chuẩn như QCVN 06:2022/BXD, TCVN 5738:2021, TCVN 7568-14:2015… không chỉ đưa ra yêu cầu kỹ thuật cụ thể mà còn là cơ sở pháp lý để kiểm tra và nghiệm thu hệ thống.

Việc lựa chọn thiết bị đạt chuẩn, lắp đặt đúng quy cách, bảo trì định kỳ sẽ giúp bạn yên tâm hơn trước nguy cơ cháy nổ. Hãy luôn nhớ rằng, một hệ thống báo cháy cục bộ tốt không chỉ là tuân thủ luật, mà còn là lá chắn an toàn cho con người và tài sản.

Safe365 – Đơn vị cung cấp hệ thống báo cháy cục bộ theo QCVN

Safe365 là một trong những nhà cung cấp thiết bị báo cháy uy tín tại Việt Nam. Chúng tôi cam kết:

Sản phẩm chính hãng: có kiểm định, chứng chỉ CO-CQ.
Đầy đủ chủng loại: đầu báo khói, đầu báo nhiệt, trung tâm báo cháy, nút nhấn, chuông – đèn báo cháy.
Hỗ trợ tư vấn và thiết kế sơ đồ lắp đặt theo đúng QCVN và TCVN.
Dịch vụ trọn gói: cung cấp, lắp đặt, bảo trì và hỗ trợ nghiệm thu PCCC.

Safe365 đồng hành cùng bạn trong việc xây dựng môi trường sống và làm việc an toàn – hợp pháp.

FB: Safe365

Tiktok: Safe365

Shopee: Safe365PCCC